Frakcja respirabilna
Pyły są jednym z najczęściej występujących czynników, których oddziaływanie może prowadzić do powstania choroby zawodowej lub innego schorzenia związanego z wykonywaną pracą. Pyłem określamy zbiór cząstek stałych o różnej wielkości, które wyrzucone w powietrze, pozostają w nim przez pewien czas. Frakcja respirabilna pyłu są to cząstki o wymiarach poniżej 7μm, które docierają bezpośrednio do pęcherzyków płucnych. Frakcja respirabilna jest najgroźniejszą frakcją pyłu.
Do najczęściej spotykanych pyłów frakcji respirabilnej w środowisku pracy zaliczamy:
Krzemionka krystaliczna
Krzemionką krystaliczną nazywamy grupy minerałów zbudowanych z ditlenku krzemu. Najbardziej rozpowszechnione odmiany krystalicznej krzemionki to kwarc i krystobalit. Największe narażenie zawodowe na działanie krzemionki krystalicznej występuje przy wydobyciu węgla, produkcji materiałów budowlanych, szkła, ceramiki, krzemu metalicznego. Od 2020 roku krzemionka krystaliczna zaliczana jest do czynników o działaniu rakotwórczym. Więcej informacji znajduje się w zakładce Krzemionka Krystaliczna - kwarc, krystobalit.
Pyły organiczne pochodzenia zwierzęcego i roślinnego z wyjątkiem pyłów drewna oraz mąki
Pyły organiczne pochodzenia zwierzęcego i roślinnego z wyjątkiem pyłów drewna oraz mąki mogą oddziaływać na narażonego pracownika prozapalnie, alergizująco, toksycznie oraz drażniąco. Największe narażenie zawodowe na działanie tych pyłów występuje w szwalniach, przetwórstwach owocowych, tekstylnych oraz wytwórniach pasz.
|
Skutki oddziaływania pyłów organicznych pochodzenia zwierzęcego i roślinnego z wyjątkiem pyłów drewna oraz mąki:
|
 |
Jak często badać stężenie pyłów organicznych pochodzenia zwierzęcego i roślinnego z wyjątkiem pyłów drewna oraz mąki?
- do 30 dni od uruchomienia stanowiska pracy — w przypadku nowo powstałych stanowisk
-
raz na dwa lata jeśli wyniki badań są powyżej 0,1 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS)
- co najmniej raz w roku jeśli wyniki badań są powyżej 0,5 wartości NDS
Spaliny silnika Diesla
Spaliny silnika Diesla są to mieszaniny kilkuset związków chemicznych, powstające w wyniku niedoskonałego spalania oleju napędowego i silnikowego oraz zawartych w nich modyfikatorów i zanieczyszczeń. Narażenie zawodowe na substancje chemiczne wchodzące w skład spalin emitowanych przez silniki Diesla występuje między innymi wśród kierowców samochodów, pracowników zajezdni autobusowych, pracowników kolei, operatorów dźwigów, wózków widłowych jak również górników i strażaków. Spaliny Diesla są przyczyną ostrych i przewlekłych szkodliwych zmian w układzie oddechowym, głównie w postaci astmy oraz w układzie sercowo‐naczyniowym.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 10 lutego 2021 roku (Dz. U. 2021r. poz. 279) spaliny emitowane z silników Diesla zaliczamy do czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.
|
Skutki oddziaływania spalin emitowanych z silnika Diesla:
|
 |
Jak często badać spaliny silników Diesla?
Obowiązek i częstotliwość wykonania przez pracodawcę pomiarów spalin silników Diesla reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lutego 2021 r. (Dz. U. 2021, poz. 279) dotyczące czynników rakotwórczych i mutagennych na stanowiskach pracy. Zgodnie z jego treścią pomiary wykonuje się:
- do 30 dni od uruchomienia stanowiska pracy — w przypadku nowo powstałych stanowisk
- co najmniej raz na trzy miesiące — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika powyżej 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS)
- co najmniej raz na sześć miesięcy — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika powyżej 0,1 do 0,5 wartości NDS
Nasze laboratorium wykonuje również pomiary stężeń pyłowych czynników - frakcja respirabilna:
- węgiel (kamienny, brunatny)
- cement portlandzki
- apatyty i fosforyty
- grafit naturalny
- talk
