Pomiary stężenia amoniaku, formaldehydu, chlorowodoru

Pomiary stężenia czynników na stanowisku pracy: amoniaku formaldehydu chlorowodoru

Pomiary stężenia amoniaku

Amoniak badamy wszędzie tam, gdzie istnieje prawdopodobnieństwo jego wystąpienia, na przykład w maszynowniach chłodniczych, gdzie stosowany jest jako środek chłodzący. Jest on substancją toksyczną, w postaci gazowej działa drażniąco na skórę i płuca, wywołując podrażnienie śluzówki oczu, nosa i dróg oddechowych. Większe stężenia amoniaku w powietrzu wywołują także porażenie ośrodkowego układu nerwowego. Wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) amoniaku wynosi 14 mg/m3, natomiast wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) wynosi 28 mg/m3.

Pomiar stężenia formaldehydu

Formaldehyd (aldehyd mrówkowy) w warunkach normalnych jest bezbarwnym gazem o charakterystycznym gryzącym zapachu. Najczęściej spotykany jest w postaci 40-procentowego roztworu wodnego zwanego formaliną. Formaldehyd jest stosowany między innymi jako surowiec do produkcji wielu barwników, żywic syntetycznych, w garbarstwie, do konserwacji i utrwalania preparatów anatomicznych i histopatologicznych oraz jako środek dezynfekujący. Wykazuje działanie toksyczne i rakotwórcze. Wyniki badań epidemiologicznych potwierdziły, że formaldehyd może powodować u osób zawodowo narażonych na jego działanie raka nosogardła oraz białaczkę. W warunkach zawodowego narażenia przewlekłego formaldehyd działa przede wszystkim drażniąco na drogi oddechowe i spojówki oczu. Wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) formaldehydu wynosi 0,37 mg/m3, natomiast wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) wynosi 0,74 mg/m3.

Pomiar stężenia chlorowodoru

Chlorowodór w warunkach normalnych jest toksycznym gazem. W wyniku rozpuszczania się chlorowodoru w wodzie powstaje kwas solny, który działa drażniąco na błony śluzowe dróg oddechowych, spojówki i skórę. Narażenie zawodowe występuje między innymi w galwanizerniach, gdzie wytrawiane są elementy stalowe w wannach napełnionych roztworem kwasu solnego. Wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) chlorowodoru wynosi 5 mg/m3, natomiast wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) wynosi 10 mg/m3. 

Jak często badać stężenie amoniaku i chlorowodoru na stanowisku pracy?

• do 30 dni od uruchomienia stanowiska pracy — w przypadku nowo powstałych stanowisk.
  
  
• raz na dwa lata jeśli wyniki badań są powyżej 0,1 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS). 
  
  
• co najmniej raz w roku jeśli wyniki badań są powyżej 0,5 wartości NDS.

Jak często badać stężenie formaldehydu na stanowisku pracy?

• do 30 dni od uruchomienia stanowiska pracy — w przypadku nowo powstałych stanowisk.
  
  
• co najmniej raz na trzy miesiące — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika powyżej 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS).
  
  
• co najmniej raz na sześć miesięcy — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika powyżej 0,1 do 0,5 wartości NDS.